Zoetermeer haalde deze week de landelijke media. Niet voor het eerst: de stad was eerder in het nieuws toen de Nelson Mandelabrug in 2013 tot de lelijkste plek van Nederland werd uitgeroepen. En eerder dit jaar, toen goedbedoelende agenten ‘Laat me je poes zien’ op Twitter zetten om jongeren uit te nodigen te praten over aanranding.
Maar deze keer gaat het over de bouw van een enorm outletcentrum. Het komt er, heeft de gemeente besloten. De strijd om de geplande bouw van een koopjescentrum doet al maanden zoveel stof opwaaien dat ook de NOS en de Volkskrant de zaak volgen. Het is ook een mooi verhaal: grote gigantische winkelcentra bedreigen kleine winkels. De Nederlandse binnenstad is in gevaar.
Leidse ondernemers zijn boos. Ze gaan zelfs in verzet. Ze willen niets van het outletcentrum weten. Ze hadden niet genoeg inspraak in de plannen, vinden ze. Ze zijn bang dat door grote, massale winkelcentra de klandizie weg zal trekken uit de Leidse binnenstad. Ze zijn niet de enigen: ook Gouda en Alphen vrezen de ‘Zoetermeerse dreiging’. ‘Elke spijkerbroek die daar wordt gekocht, verkopen we hier niet’, zei een bange winkelier uit Waddinxveen.
Tot voor kort waren de Media Markt en een overdekt skicentrum de enige redenen om naar Zoetermeer te gaan. De meeste Leidenaren blijven er verder het liefste weg. Dus als het inmiddels zo ver is gekomen dat men bang is dat Zoeterméér het wint van de Leidse, idyllische binnenstad, is er iets grondig misgegaan.
Ik durf mijn hand ervoor in het vuur te steken dat, outletcentrum of niet, er steeds minder spijkerbroeken worden verkocht in Leiden. Dat heeft waarschijnlijk niet zozeer te maken met de vastgoedplannen van onze buren, maar meer met de tientallen opgedoekte winkelpanden die al maanden leegstaan. Het einde van de Haarlemmerstraat, dé winkelstraat van Leiden, is nagenoeg leeg. Die leegstand trekt steeds verder door naar het midden, toen afgelopen jaar de ene na de andere winkelketen over de kop leek te gaan.
Dat is ook gewoon flink balen. De gemeente had een prachtig plan bedacht voor de Aalmarkt, dat een soort winkelparadijs zou moeten worden. Met het V&D-pand als hart van de stad. Dat de V&D failliet zou gaan, had niemand – ok, best wel een paar mensen –zien aankomen. Overal in Nederland hebben winkels het zwaar.
Mensen blijven niet in Leiden winkelen uit medelijden met ondernemers en kleine winkels. Omdat ze anti-outlet verzetshelden zijn. Dat moet je ook niet willen.
Er zijn te weinig winkels, en ze zijn niet goed genoeg. Leiden concurreert al jaren niet meer goed met andere steden en grote winkels willen zich hier niet vestigen. Misschien ligt het probleem daar wel.
Het outletcentrum komt er. Zoetermeer gaat een plan dat volgens hen zoveel gaat opleveren, echt niet over de schutting gooien. En zelfs als dit koopjesparadijs zou worden tegengehouden, komt er weer een ander plan. Want Zoetermeer wil óók klandizie. Het beschuldigende vingertje van de verzetshelden gaat hier weinig aan veranderen.
Misschien moeten we iets minder over de schutting kijken. Er is hier vast nog wel wat te redden.
Anoushka Kloosterman