Door Vincent Bongers K., een 46-jarige inwoner van Wassenaar die uit Iran naar Nederland is gevlucht, gaf maandag voor de Haagse politierechter toe dat hij een nep-getuigschrift naar de Universiteit van Amsterdam had gestuurd. Hij handelde echter uit ‘wanhoop en frustratie’ omdat de examencommissie rechtsgeleerdheid in Leiden hem ‘stelselmatig tegenwerkt’ en hem ‘in zijn eer heeft aangetast’.
Volgende week maandag staat K. weer in de Haagse rechtbank. Hij wordt ervan verdacht Arthur Elias, de inmiddels gepensioneerde oud-voorzitter van de examencommissie bij rechten, met de dood te hebben bedreigd. Elias kreeg onder andere een steen door de ruit van zijn woning en vond een geknoopte strop in de brievenbus.
Na in Leiden te zijn weggestuurd deed K. een poging om zijn rechtenstudie in Amsterdam te vervolgen met een vervalste Leidse propedeuse. De UvA waarschuwde daarop de Universiteit Leiden, die aangifte deed. Het diploma deed alarmbellen rinkelen omdat sommige zinnen letterlijk uit het Nederlands naar het Latijn waren vertaald. De meest opvallende blunder: K. stuurde een bul in van een vrouw.
Zijn advocaat Ronald van der Horst erkende dat het om broddelwerk ging. ‘Er staan zoveel fouten in dat het eigenlijk meer een schreeuw om hulp is.’ De verdachte zei spijt te hebben, maar vond dat de Universiteit Leiden hem in een onmogelijke positie had gebracht. ‘Ik ben fout bezig geweest en ik schaam me dood. Maar ben ook teleurgesteld in het systeem. Aan deze fout gaat een geschiedenis vooraf.’
K. ligt al jaren in de clinch met de examencommissie van rechten. ‘Ik ben onmenselijk behandeld door deze commissie’, vindt hij zelfs. ‘Ik zou gefraudeerd hebben met een tentamen. Ik heb die beschuldiging niet kunnen weerleggen.’
K.: ‘Ik mocht een jaar geen tentamens maken. Omdat ik geen tentamens kon maken, haalde ik ook geen cijfers. Dus toen kreeg ik een negatief bindend studieadvies.’
Zijn klacht bij het Leidse College van Beroep voor de Examens werd destijds niet ontvankelijk verklaard. Dat verraste K. niet. ‘Het zijn toch collega’s.’ Volgens K. vond het college van bestuur de straf van de commissie te zwaar. ‘Maar naar het college werd niet geluisterd.’
Toen bleek dat de voorzitter van de examencommissie werd bedreigd. ‘Om zes uur ’s ochtends schrok ik wakker, er stonden agenten op het dak, het balkon en voor de deur. Ik werd gearresteerd op verdenking van de bedreigingen en zat tien dagen vast. Daarom kon ik mijn bsa-zaak niet bij de rechter bepleiten. Ik ben vrijgesproken in de bedreigingszaak.’
Dat is niet het hele verhaal. Het Gerechtshof gelaste in september 2015 verder onderzoek naar de bedreigingen en volgende week staat de zaak dus weer op de rol.
Het negatief advies en de fraudezaak maakten het onmogelijk om bij een andere universiteit rechten te studeren, beweert K.. ‘En rechten is mijn liefde, mijn passie. Ik heb al geprobeerd om in Rotterdam en Nijmegen mijn studie te vervolgen. Maar dat lukte niet. Dat is heel erg frustrerend. Op een gegeven moment dacht ik: “Bekijk het maar. Ik geef het op.” Dit heb ik uit wanhoop gedaan. Er is sprake van machtsmisbruik, Leiden speelt met de regels. Ik heb me altijd netjes gedragen. Zij hebben een crimineel van mij gemaakt.’
Advocaat Van der Horst maakte bezwaar tegen de hoogte van de straf en greep terug op jurisprudentie. In vergelijkbare of zelfs ernstigere gevallen van vervalsingen werd minder zwaar gestraft, beweerde hij.
Rechter Veneman was mild over K. ‘U heeft zich schuldig gemaakt aan een strafbaar feit. Dat is heel kwalijk. Maar u bent een zeer betrokken persoon. U bent verder goed bezig. En volgens de reclassering is de kans op recidive klein.’
Veneman legde dan ook werkstraf van 30 uur op, die ook nog eens werd omgezet in een boete van 750 euro. Dat is fors lager dan de taakstraf van 60 uur en de voorwaardelijke celstraf van twee weken die een Leidse rechtenstudent in maart 2015 kreeg voor het vervalsen van haar cijferlijst.