Waarom zijn Nigerianen zo goed in oplichten?

‘Corruptie is niet een Nigeriaans, maar een wereldwijd probleem. Nigeria heeft alleen de reputatie en is ook grensoverschrijdend corrupt. En de Nigeriaanse samenleving biedt het juiste klimaat: de overheid biedt frauduleuze contracten aan, met de olie-boom waren het de mensen die dicht bij de bron zaten die opeens stinkend rijk werden. Er is een gebrek aan respect voor de wetten.

‘Stephen heeft uitvoerig archiefonderzoek gedaan en laat zien hoe de georganiseerde misdaad niet voortkomt uit de cultuur maar uit een specifieke geschiedenis waarin de koloniale regering een belangrijke rol heeft gespeeld. Verder geloven mensen in Nigeria in een “onzienlijke” wereld van geesteskrachten. Daarop kun je je beroepen om je leven te verrijken, al dan niet in het nadeel van anderen. Dit loopt uit de hand als het om corruptie gaat.

‘De bron van alles ligt daar. De meeste Nigerianen maken geen scheiding tussen het materiële en de spirituele wereld. Als mensen op reis gaan, handel drijven, op de vlucht zijn of zelfs als ze drugs of mensen smokkelen roepen ze de hulp in van die krachten. Nigeria is een democratie, maar de wet heeft geen invloed op dit soort denken.

‘Er gaapt een enorme kloof tussen de formele wet en de dagelijkse praktijk. Iedereen, het volk en de staatshoofden, maken gebruik van religieuze specialisten, diviners en maraboets, om hun eigen politiek te bevorderen.

‘De spirituele wereld en “la politique du ventre”, de politiek van de maag en eigengewin, sluiten elkaar niet uit.’

Is het beroep doen op de spirituele wereld een soort rechtvaardiging van misdaad?

‘Nee, ze weten heel goed dat ze iets verkeerds doen als ze iemand aan het bedonderen zijn met een 419.’

Een wat?

‘Zo heten die zogenaamde loterijmailtjes die miljoenen beloven. Ze zijn vernoemd naar wetsartikel 419, over fraude.’

Krijgt u ook vaak zulke spam?

‘Stephen wel! Zo’n bericht met “Mijn man is overleden en heeft een groot bedrag nagelaten dat ik met u wil delen. U hoeft alleen uw creditcardnummer te geven.” De Nigerianen waren de eersten die zulke scams deden, maar het is nu een wereldwijd fenomeen. Veel jonge Nigerianen vertrokken in 1980 naar het buitenland toen de olie-boom eindigde. De Nederlandse politie heeft daar ook genoeg werk aan gehad.’

Uw man schrijft dat ‘extraverte Nigerianen met hun social skills excelleren in oplichten’.

‘Nigerianen zijn heel intelligent. Je vraagt je af of ze die slimheid niet beter voor positievere zaken kunnen gebruiken. En ja, ze hebben heel goede sociale skills anders zouden die verstandige Nederlanders ook niet in zo’n 419 trappen, hè? Tegelijk spelen ze zo ook in op de hebzucht van mensen: “Verrek, kan ik zo makkelijk geld krijgen.” Die hebzucht is universeel.’ IDG

Boekpresentatie is op donderdag 9 april in het Afrika-Studiecentrum, 15.30 - 17.00u