Complexiteit

Op de opiniepagina’s van Science legt een indrukwekkend team van wetenschappers uit dat het tijd wordt om betere wiskundige modellen van de economie te bouwen. Het is op het eerste gezicht een raar gezelschap: er zit een ecoloog bij, en economen, en een klimaatwetenschapper, en een epidemioloog die zich specialiseert in veeziektes. Leiden is vertegenwoordigd met theoretisch fysicus Diego Garlaschelli.

Wat al die takken van wetenschap met elkaar gemeen hebben, is dat ze gebruik maken van wiskunde om hun nagels achter de ingewikkeldheid van de werkelijkheid te krijgen. Die ecoloog voorspelde bijvoorbeeld met zijn wiskunde dat een heldere plas met waterplanten zomaar kon omslaan tot een vieze groene algensoep, en toonde vervolgens experimenteel aan dat die voorspellingen ook uitkwamen in het echt. Het zou best wel handig zijn geweest als je zo’n plotselinge omslag – de crisis van 2008 – ook aan had zien komen in de financiële wereld. Het moet mogelijk zijn om een wiskundig model te bouwen dat dat kan, stellen de auteurs. De kosten zijn in elk geval verwaarloosbaar vergeleken met die van een economische crash.

Paddo

Naturalis-biologen Luis Morgado en Machiel Noordeloos beschrijven in het schimmelvakblad Mycological Progress een nieuwe paddenstoelensoort. Clitopilus reticulosporus is een witte zwam die in Oostenrijk en Hongarije op rottend hout te vinden is. Die ziet er niet heel opvallend uit, maar van de sporen worden paddenstoelonderzoekers helemaal blij: er zit een soort netwerkje op. Ze zijn ook een soort tussenvorm tussen twee al bekende spore-varianten. Dat lijkt op het eerste gezicht precies te kloppen: het idee was namelijk dat de ene variant afstamt van de andere. Bij nadere beschouwing blijken de netwerk-sporen wel een vorm-tussenstap te zijn, maar geen evolutionaire tussenstap, dus of die aanname over de evolutie van sporen klopt, valt nog niet te zeggen.

Borsthaar

De meeste vrouwen hebben geen moeite met borsthaar, baardgroei en een opkomend snorretje – zolang het maar bij een man is en niet bij henzelf. Als het bij vrouwen optreedt, heet het hirsutisme, en wordt het ineens wel een probleem. Je kan dan aan de slag met een epileerapparaat of andere manieren om de haren te verwijderen, maar het zou nog mooier zijn als je dokter je iets voor kon schrijven dat tegen hirsutisme hielp.

In het British Journal of Dermatology heeft methodologe Esther van Zuuren van het Leids Universitair Medisch Centrum een overzichtsartikel over zulke medicijnen. Er blijken 157 onderzoeken naar gedaan te zijn, waarvan er 123 (!) eigenlijk niet de toets der wetenschappelijke kritiek konden doorstaan, bijvoorbeeld omdat er te veel proefpersonen uit waren gevallen.

Het diabetesmedicijn metformine helpt niet, en afvallen is weliswaar goed voor de lijn, maar helpt niet tegen beharing. Anticonceptiepillen helpen soms, en anders zouden twee zogeheten anti-androgenen ook kunnen helpen. Het duurt wel zes tot twaalf maanden voor je resultaat ziet, waarschuwt het artikel.

Door Bart Braun