‘Een droom is de straalmotor van ambitie, daadkracht en doorzettingsvermogen. De raket van onze verbeelding.’
Poewee. Was me dat even een poëtisch momentje van heb ik jou daar. En nee, dit is geen scabreuze passage uit het *proest* gedicht dat opeens door het #collegevancensuur van Amsterdam werd verboden. Het zijn de woorden van onze minister van Onderwijs, Jet ‘I have a dream’ Bussemaker. Of, zo u wilt: Jet Raket.
Fasten your seatbelts en vlieg mee: op naar de sterren, en daar voorbij! ‘Durven dromen’, zei ze maandag bij de opening van het academisch jaar in Utrecht, ‘gaat over je interne criticus uít zetten, en je verbeeldingskracht áán.’ TSJAKKA!
Als je begin jaren negentig van de vorige eeuw was ingevroren en net weer voorzichtig doch succesvol ontdooid, had je kunnen denken dat het een bevlogen speech was van een bestuurder die het volste vertrouwen had in de nieuwe generatie whizzkids.
Luister maar. ‘Studenten van nu, zullen als leiders van de toekomst complexe situaties tegenkomen waar meerdere waarheden mogelijk zijn. Snel schakelen én je verbinden met de context, wordt de standaard. To know what to do, when you don’t know what to do.’
Nog belangrijker en #brekend: de minister beloofde dat onderwijs aan de universiteit belangrijker werd dan onderzoek! Het had ‘de komende jaren de absolute prioriteit’ en was nu ‘nog te 20ste-eeuws, teveel gericht op kennisoverdracht, op learning to the test, op het geven van dat ene goede antwoord. Terwijl studeren in de 21ste eeuw moet gaan over uit je comfort zone gehaald worden en over de grenzen van je individuele timeline leren kijken.’
In de collegebanken was voortaan volop plaats voor ‘vernieuwing’, ‘maatwerk’, ‘crossovers’, ‘stappen zetten’, ‘grensoverstijgend denken’ en ‘Bildung’ - hét academische buzzwoord, terug van weggeweest - al gebruikt Bussemaker liever haar eigen, hippere slang: ‘21st century skills’.
Wie kon tegen zo’n #inspirerend verhaal zijn? Je kreeg bijna #zinin een nieuwe studie!
Maar ho even. Want wie ging dit eigenlijk betalen? Van onderwijs kon de universitaire schoorsteen toch helemaal niet roken? Universitaire begrotingen leunden toch op onderzoeksgeld?
Dat was zo potsierlijk aan #oaj2015. Die raket van verbeelding vliegt rechtstreeks uit de lege portemonnee van de eerstejaars. Hen is het leenstelstel (pardon: ‘studievoorschot’) in de maag gesplitst met het smoesje dat ze ‘in zichzelf investeren’. In ruil voor die schuld krijgen ze excellent onderwijs. Alleen: tussen droom en daad staan wetten in de weg en praktische bezwaren. Vrij vertaald: bezuiniging gaat voor uitwerking. Want de wet mag inmiddels zijn geregeld, de academische praktijk is er nog lang niet klaar voor. Daar geldt college geven nog steeds als sluitpost tussen het beurzen binnenharken en publiceren door.
Het cynische is dat Bussemaker weet dat haar raket nog lang niet ruimtevaardig is. Om de lenende eerstejaars tegemoet te komen, deelt ze namelijk zogeheten ‘vouchers’ uit. Die mogen vijf tot tien jaar na het afstuderen worden ingewisseld voor bijscholing. Vrij vertaald: je betaalt je eerst scheel voor iets wat je niet krijgt, en als je het niet meer hoeft, mag je het komen halen. Zo verandert de beloofde baan om de aarde in een laffe tegoedbon. Over uit je comfort zone gehaald worden gesproken.
Lieve eerstejaars, laat jullie niet ontmoedigen en maak er een prachtige tijd van. Maar vergeet alsjeblieft niet de belangrijkste 21st century skill: altijd je interne criticus aan laten staan.