Het wordt steeds lastiger, geeft Bas de Groot toe. Want ja, zegt de voorzitter van de reiscommissie van SPIL, studievereniging van politicologie en internationale betrekkingen, hoe die laatste reis te overtreffen? ‘De standaard ligt heel hoog. Vorig jaar waren we in China, tijdens het WK. In het hotel bekeken we met Chinese gasten de wedstrijd Nederland-Costa Rica. Toen we hadden gewonnen hebben we een iPhone op de speakers aangesloten en schalde Gerard Joling uit de boxen. Nederlanders en Chinezen liepen samen de polonaise. De volgende ochtend stonden we brak op de Chinese muur, want niemand had geslapen.’ En toch. Het is het weer gelukt, zegt hij: ‘Volgende week vertrekken we naar Singapore en Maleisië.’

De reiscommissie van De Leidsche Flesch maakte eerst een longlist. ‘Per locatie hadden we mensen aangewezen die de locatie als mogelijkheid gingen onderzoeken. De kwaliteit van de universiteiten vonden we belangrijk. Op de shortlist stonden uiteindelijk Zuid-Korea, Rusland, Canada en de VS’, zegt Hans Frijters (natuurkunde) van De Leidsche Flesch.

De bèta’s vlogen in mei naar Boston en New York, waar topuniversiteiten MIT, Harvard, Rockefeller University, Columbia University, het Stevens Institute en IBM werden bezocht. De reis was zo gewild, dat de commissie er een ingewikkeld geanonimiseerd puntensysteem met kleurcodes en spreadsheets op na hield om tot een selectie te komen (‘We blijven bèta’s’). Tobias Kappé (informatica): ‘Voor sommigen was het een bedevaart. Die planden vooraf wanneer ze in de universiteitswinkel kleding gingen kopen.’

Anna Latour (informatica, natuurkunde en sterrenkunde): ‘Iedereen was heel gastvrij. Ze hebben ons in groepjes van drie een lab-tour gegeven. Er ontstond zelfs een kleine ruzie omdat iedereen zeker wist dat hún lab-tour het leukste was.’ Kappé: ‘Bij Harvard gaf de decaan van exacte wetenschappen, professor Harry Lewis een rondleiding. Hij heeft zowel Bill Gates als Mark Zuckerberg in de collegebanken gehad.’

‘Ik begrijp niet hoe De Leidsche Flesch dat voor elkaar heeft gekregen’, zegt De Groot. ‘Wij hebben ook aan de VS gedacht, maar dat werd wel erg duur.’ Kappé: ‘De deelnemersbijdrage was 800 euro, ongeeuro meer dan de vliegprijs. We werden gesponsord door de vier verschillende opleidingen, de faculteit, de studievereniging en het Leids Universiteits Fonds (LUF). Daarnaast kregen we een bijdrage van een aantal natuurkundige instanties.’ Waarom de vereniging zo succesvol is bij het binnenhalen van geld? Frijters: ‘Waarschijnlijk omdat ons programma veel studiegerelateerde activiteiten bevat. We gaan niet gewoon op vakantie.’ Kappé: ‘Soms viel er ook geld te besparen door de stoute schoenen aan te trekken. Zo werden we uitgenodigd bij een bedrijf, dat aanbood een shuttlebus te sturen toen we aangaven dat we niet wisten hoe we er moesten komen.’ Erwin van der Meer (wiskunde): ‘En we kregen regelmatig een lunch aangeboden, of een stuk taart.’ Latour: ‘Frosting met carrotcake.’

Ook SPIL merkte dat een zwaar academisch programma hielp bij het binnenhalen van subsidies. ‘Toen we vorig jaar naar China gingen, was het erg moeilijk om politieke instanties te spreken. Dat lag te gevoelig. Het LUF wilde graag dat we het programma zouden verzwaren. We hebben toen handige tips gekregen.’

Voor twee weken Singapore en Maleisië betalen de deelnemers 700 euro. De Groot: ‘Het waren tot voorkort ontwikkelingslanden, maar Singapore heeft zich de laatste jaren veel sneller ontwikkeld. Bovendien pretendeert het democratisch te zijn. Die schijndemocratie is erg interessant. In voorgaande jaren zijn we naar China, India, Rusland en Jordanië geweest, ook vanwege het interessante politieke systeem.’

De politicologen gaan langs ambassades, politieke partijen, ministeries, denktanks, de Wereldbank en verschillende politieke instanties. ‘We hebben elke dag twee afspraken, en gaan tussendoor met de nachttrein naar Maleisië, waarvoor we een hele wagon hebben afgehuurd’, aldus De Groot. ‘Onze coolste afspraak was met de minister-president. Helaas moest hij toch cancelen, maar nu spreken we de senior minister of foreign and home affairs. Ook gaaf.’

De Historische Studievereniging Leiden (HSVL) bleef dichter bij huis. Esther Hanekroot: ‘We blijven normaal gesproken binnen Europa om de reis betaalbaar te houden. Meestal gaan we naar Oost-Europa.’ De historici betaalden 400 euro voor de tiendaagse reis naar Ierland en Schotland. Ze bezochten de ambassade in Dublin, het Noord-Ierse parlement, twee universiteiten, drie kerken en tien musea. Hanekroot: ‘En met alle vervoersmiddelen: het vliegtuig naar Dublin, de trein naar Belfast en de boot en bus naar Glasgow.’ Hoogtepunt was de National Gallery in Dublin, waar de Nederlandse curator een rondleiding gaf. ‘En Trinity College in Dublin en Queen’s University in Belfast. Daar kreeg je echt een Harry Potter-gevoel van.’

Historisch verantwoord dus, maar wat nu als je pedagogiek studeert? ‘Het moest zonnig zijn’, zegt Erika de Waard (22) van studievereniging Emile. ‘En niet te dichtbij’, vult Martine Stroet (18) aan. En dus werd het: Gran Canaria. ‘Je denkt aan zon en toeristen’, zegt De Waard. ‘Maar er waren allerlei interessante activiteiten mogelijk: er wonen tenslotte ook gewoon mensen. Omdat het een eiland is, is de bevolking erg zelfvoorzienend.’ De vereniging bezocht in totaal zes studiegerelateerde instellingen. Stroet: ‘We zijn naar SOS Kinderdorpen geweest: een straat met huisjes, waar kinderen van dezelfde leeftijd samenwonen bij een SOS-moeder.’ De Waard: ‘We zijn bij de daklozenopvang geweest en de plaatselijke pabo - daar een universitaire opleiding. En Civitas, waar meervoudig gehandicapten zelfstandig leren leven. Er is een school, maar ook een huiskamer waarin ze oefenen met op zichzelf wonen. Welke borden horen bij welke maaltijd? Hoe werkt een strijkbout? ’

Stroet: ‘We waren overal welkom en mochten alles zien. Ze hadden ze nog nooit zoiets meegemaakt. We trokken ook veel bekijks, met twee mannen en 43 – veelal blonde - meisjes. Bij een salsa-les wist de docent niet wat hem overkwam.’

Want ondanks de drukke programma’s is er altijd wel tijd voor ontspanning. Emile picknickte ook nog op het strand, SPIL bezoekt grotten en een olifantenopvang, De Leidsche Flesch ging naar een honkbalwedstrijd (Red Sox-Yankees) én – in het bijzijn van de twee stafleden – naar sexy eetttent Hooters. Ook de HSVL verkende het uitgaansleven. Hanekroot beweegt haar handen tien centimeter uit elkaar. ‘De rokjes in de pubs waren zó kort, en de hakken zó hoog. De meiden daar waren ook compleet dicht geplamuurd - maar ontzettend aardig.’

Hoe zorgvuldig de planning is, blijkt als de reiscommissie van De Leidsche Flesch het draaiboek met alle routes opent. Elke straathoek wordt vergezeld door een plattegrondje en Google Street View. Frijters: ‘Zodra je naar buiten wandelt, zijn veertig paar ogen meteen op jou gericht. Waar moeten we naartoe?’ ‘Het is veel werk, maar het is ontzettend leuk om zoveel positieve reacties te krijgen’, zegt De Waard. Stroet: ‘Het is goed verlopen, maar we hadden ook pech. Zo is er iemand met de kin op een jetski terecht gekomen. Er is ook iemand uitgegleden en er zijn drie telefoons gejat. Als commissielid ga je mee naar het politiebureau of ziekenhuis, terwijl je de groep er zo min mogelijk mee probeert te belasten.’

De HSVL zat het juist mee: in tien dagen Schotland en Ierland heeft de groep geen regen gehad. ‘Het was heerlijk weer. Dat is best wel bijzonder.’