‘Sommige mensen kunnen heel goed zwemmen, maar hebben er een hekel aan om het water in te gaan. Met ondernemen is het net zo: voor sommigen zal het altijd onbekend terrein blijven. Anderen doen het vanzelf, omdat ze niet anders kunnen. Daartussenin zit een middengroep waarbij het ondernemerschap door allerlei externe factoren en omstandigheden bepaald wordt. Je kunt ze niet leren ondernemen, maar je kunt ze wel helpen om ondernemer te worden.

‘Een van de dingen die mijn studenten leren, is het maken van een businessplan. Zo laten we mensen er kennis mee maken. Als je een business plan maakt, leer je al snel: het gaat niet om hoe je het precies opschrijft, het gaat meer om het proces dan om de uitkomst. Je ontwikkelt een tijdlijn, je bedenkt welke stappen je kan zetten. Je plan geeft je een beeld van hoe de toekomst kan zijn, en hoe die te realiseren. De praktijk is bijna altijd anders. In alle jaren dat ik Science Based Business geef, heb ik veel ondernemers als gastdocent voor de klas gehad. Er was er welgeteld één die zei: “joah, dat plan is wel zo’n beetje uitgekomen.” Het is heel uitzonderlijk dat dat gebeurt. Maar zonder plan op weg gaan en toch op een plek komen waar je wilt zijn is niet velen gegeven’

‘Hoeveel studenten tijdens hun studie of kort daarna gaan ondernemen? Niet zo veel. Van de grofweg achthonderd studenten zijn dat een stuk of tien, afhankelijk van je definitie van “ondernemer”; we weten het ook niet van iedereen. Dat is ook niet zo raar: als je een academische studie doet, hoort ondernemen als carrièrestart een uitzondering te zijn. In de meeste sectoren is het niet haalbaar: je moet eerst wat gedaan hebben, in bedrijven gezien hebben hoe het eraan toe gaat. Een groot deel van het SBB-programma is niet meer of minder dan een mogelijkheid om kennis te maken met een stuk wereld van buiten de universiteit. Wat is het bedrijfsleven en wat zou jouw rol daarin kunnen zijn? Voor sommigen is dat het ondernemerschap, voor anderen niet – en dat is ook prima.’

‘De huidige ontwikkelingen in onderwijsland zijn niet bepaald enablers van ondernemerschap bij studenten. Voor de mensen die weten wat ze willen is het prima, maar voor wie wil experimenteren is het strakke systeem een nadeel. Stel dat jij inziet dat je – ik noem maar wat – een bedrijf kan opzetten om huiswerkbegeleiding beter te stroomlijnen. Dat kost echter tijd, zodat je 25 studiepunten niet gaat halen. Wat dan? Als je daardoor wat langer moet studeren, is dat prima. Als je daardoor een hoge boete krijgt, of van de opleiding wordt geschopt, dan bedenk je je wel meer dan twee keer, want dat bedrijfje kan ook zo maar mislukken natuurlijk. Je wilt de kosten van mislukken juist zo laag mogelijk houden. Frankrijk en Japan zijn berucht dat ze zo weinig creatieve mensen opleiden, doordat ze hun studenten zo hard drillen. Nu gaan we hier dezelfde kant op; we drukken mensen in een stramien.’ BB