Op verschillende plekken staan merkwaardige houten apparaten met grote trechters. Het zijn ‘Intona’s’ die later in de middag flink blijken te kunnen kraken, ruizen en knarsen. De kerk lijkt af en toe te zuchten en te steunen.
Op het plein bij de Pieterskerk loopt een eenzame actievoerder. ‘Ik ben net bij de ingang weggestuurd’, zegt Leo de Does (67) die van 1970-1979 (‘langstuderen kon toen nog’) psychologie in Leiden studeerde. ‘Toen ik opschoof, bleven de beveiligers zeggen: "Verder, verder, verder." Inmiddels is De Does uit het zicht van de diesvierders verdwenen. Hij houdt een kopie van een artikel uit het tijdschrift Onze Taal omhoog. Het stuk is van Piet Gerbrandy, universitair docent klassiek en middeleeuws Latijn aan de UvA, en heeft als titel "Stuit de opmars van het Engels."
Een aantal docenten in Amsterdam is een petitie gestart tegen Engelstalige colleges in de geesteswetenschappen. De Does steunt hen van harte en probeert bezoekers van de dies over te halen de petitie te tekenen. ‘Het is echt een onding om je in een vreemde taal uit te moeten drukken’, zegt De Does. ‘In je eigen taal gaat dat veel beter. Engels is echt een belemmering, vooral bij de geestenwetenschappen. Het is een symptoom van de immer voortschrijdende Amerikanisering van onze maatschappij.’
Binnen wordt het arriverende cortège geconfronteerd met een ‘uitgerolde’ tuba op wieltjes. ‘Er is af en toe sprake van totale afwezigheid van oriëntatie’, zegt rector magnificus Carel Stolker over het speciaal voor de dies gecomponeerde muziek. ‘Dat past bij het motto van ons lustrum "vrijheid". U verliest dus vanmiddag af en toe iets van uw oriëntatievermogen. De gedachte is dat dat daardoor een gevoel van vrijheid en creativiteit kan ontstaan.’ Die vrijheid omvat kennelijk niet het protesteren tegen verengelsing.
Eredoctor en musicoloog William Christie is onder de indruk van de productie van De Veenfabriek en de Academie der Kunsten. ‘Ik heb nog nooit zoiets gehoord. Ik kijk uit naar meer.’ Ook politicoloog Peter Katzenstein en mensenrechtactiviste en juriste Lilian Gonçalves Ho-Kang You ontvangen een eredoctoraat.
Hoogleraar pedagogiek en decaan van de faculteit sociale wetenschappen Hanna Swaab houdt de diesoratie. Ze benadrukt dat het heel belangrijk is om kinderen met gedragsproblemen niet te overhaast te behandelen.
De muziek keert terug. Henk Jan de Jonge, emeritus hoogleraar Nieuwe Testament, spreekt een tekst uit in het Latijn. ‘Roekeloze ongemakkelijke denkers en kunstenaars’ (..). Zij zijn de doorn in het vlees van onze maatschappij, die verhindert dat intellectuele luiheid en politieke gemakzucht de democratie laten inslapen.’
De bron van de woorden is opvallend, het gaat namelijk om de toelichting van de begroting 2015 van de Duitse minister van Cultuur, Monika Grütters. Stolker: ‘Zij hebben op die post de juiste minister, blijkt hier wel uit. En u begrijpt dat we in Leiden de neiging hebben om alles in het Latijn te vertalen.’
VB
Meer over de dies in deze Mare: