Columns & opinie
Geen Commentaar: Strafwerk
Marleen van Wesel
woensdag 10 december 2014
© Silas.nl

De laatste keer dat ik baldadig briefjes onder tafel doorstuurde was niet op het vwo. Het was jaren later, tijdens de lerarenopleiding in Leiden. Na drie jaar bezielende literatuurcolleges bij de bachelor Nederlands, was het ICLON zo schrikbarend schools. Ik sloeg prompt opnieuw aan het puberen.

Dát lag misschien aan mij, maar in recente opiniestukken klinkt meer kritiek op de universitaire lerarenopleidingen. De titels alleen al: ‘Lerarenopleiding doodt alle talent en motivatie’ en ‘Verstand op nul en vooral niet te kritisch zijn (€)’.

Bij wijze van stage werden we met onze halve lichting naar een scholengemeenschap op een modderig bouwterrein ergens buiten Rotterdam gestuurd, waarmee het ICLON nu eenmaal samenwerkte. Niet dat daar ook maar één leraar op onze komst berekend was. In de laatste nachttreinen stampte ik tussen stewardessen en kotsende studenten de namen van de klassenlijst, onderweg naar het eerste lesuur.

Dat het inplannen van stagelessen moeizaam ging, kwam niet alleen door onwillige leraren die nogal overvallen waren door onze komst. Vooral doordat we al zo’n duizend uur per week kwijt waren aan ‘evaluaties’ en ‘intervisies’. In een groepje met andere studenten. En nog eens opnieuw met je ICLON-docent. En met de leraren. En met je BOS, de begeleider-op-school. En op je ICLON-blog.

Herhaling kan buitengewoon nuttig zijn, maar met de geestdrift van het ICLON daarin zou dit Geen Commentaar niet verder komen dan een strafwerkachtige opsomming van 25 keer: De laatste keer dat ik baldadig briefjes onder tafel doorstuurde was niet op het vwo.

Eindeloze analyses moesten we er op elkaar loslaten, maar dan zo pijnloos mogelijk verpakt in een ‘tip’ en een ‘top’, met kaken verkrampt in iets wat ooit een glimlach was. Om te incasseren moesten we in thermometerjargon aangeven hoe we ons daarbij voelden: ‘warm’, ‘lauw’, ‘koud’… De fluwelen handschoentjes begonnen vreselijk te jeuken.

De laatste keer dat ik baldadig briefjes onder tafel doorstuurde was niet op het vwo.

Intussen werkten we aan Het Portfolio: één grote afvinklijst van opdrachtjes (met telkens tien evaluaties) met als enige uitdaging dat het ooit af moest. SMARTI geformuleerd graag. (Specifiek, Meetbaar, Acceptabel, Realistisch, Tijdgebonden en Irritant, of zoiets.)

De laatste keer dat ik baldadig briefjes... (etc.)

‘De facto leer je dus hoe je zo effectief mogelijk zesjes en zeventjes kunt scoren’, vatte Aafke Romeijn dat in Vrij Nederland samen.

Enerzijds wil staatssecretaris Sander Dekker geen onbevoegde leraren meer voor de klas, anderzijds is er vooral voor exacte vakken en talen een serieus lerarentekort. 57 Miljoen wordt er daarom uitgetrokken voor de oplossing: meer studenten naar die universitaire lerarenopleidingen trekken. Maar die jagen hun studenten net zo hard weer weg. Liefst veertig procent haakt af en neemt z’n vakinhoudelijke kennis en enthousiasme mee naar elders.

Ik pleit niet voor afschaffen, want behalve enthousiasme en vakkennis, heb je heus wat pedagogisch-didactische kwaliteiten nodig. Maar tot de lerarenopleidingen zichzélf eens met wat ‘tops’ en vooral wat ‘tips’ aan zo’n super-SMARTI-intervisiesessie onderwerpen, hoop ik dat de huidige en aankomende studenten het er nog even volhouden. Heus, je leert uiteindelijk zo veel, maar dan van collega’s die al hele generaties hebben uitgelegd over het periodiek systeem, mit-nach-bei-seit-von-enz. of ’t ex kofschip (dat tegenwoordig sexy uitschuifpik schijnt te heten). En het állermeest van dertig leerlingen tegelijk. Zij hebben jullie nodig.