Het Afrikaanse Victoriameer is belangrijk terrein voor biologen. Evolutionair omdat er in relatief korte tijd vele honderden cichlidensoorten zijn ontstaan, en ecologisch omdat er van alles verandert in dat meer: nieuwe soorten, overbevissing, toename van meststoffen, enzovoort. Naturalis heeft een verzameling van 125.000 vissen uit dat meer, die teruggaat tot in de jaren zeventig. Als je die nou heel grondig bekijkt, zou je wel eens een verband kunnen vinden tussen ecologie en evolutie: veranderen de soorten door de decennia heen?
Dat is wat bioloog Jacco van Rijssel de afgelopen jaren heeft gedaan en waar hij woensdag op promoveerde. Hij heeft ook echt verschillen gevonden: zo lijkt het erop dat sommige vissoorten kleinere ogen kregen. Vermoedelijk komt dat omdat de vissen noodgedwongen overstapten op grotere prooien; goede ogen zijn minder belangrijk om die te vinden. Ook lijkt de verhouding tussen kop en staart van cichliden af te hangen van de hoeveelheid nijlbaarzen in het meer.
De grote vraag is nou of er een verband is tussen het snelle aanpassingsvermogen van cichliden, en het feit dat er zoveel verschillende soorten ontstonden in Victoriameer, maar dat vereist grootschalig genetisch onderzoek.