Wetenschap
Botsbollen
woensdag 23 oktober 2013

Een nachtelijke blik omhoog suggereert dat de sterren stil hangen in de hemel, maar op haar eigen tijdschaal is het heelal een dynamische en dolle boel. Sterrenstelsels draaien, sterren en planeten vliegen in het rond en soms botsen ze zelfs op elkaar. Als je de dingen die je door telescopen ziet wilt begrijpen, moet je wat snappen van hoe zulke botsingen verlopen. In het Journal of Physics D beschrijft de Leidse sterrenkundige Sebastiaan Krijt samen met Duitse en Amsterdamse natuurkundigen een wiskundig model voor botsingen van bollen. Wanneer klitten ze aan elkaar, wanneer ketsen ze af als in een kosmisch biljart, en wanneer scheurt of barst er iets?

Dat hangt natuurlijk af van de grootte en snelheid van zo’n bol, maar ook van het materiaal waarvan hij gemaakt is. Een tennisbal stuitert beter dan een sneeuwbal, een biljartbal vervormt minder dan een basketbal, enzovoort. Al dat soort eigenschappen moet je invoeren in het model, maar dan slaagt het er ook goed in om de resultaten van experimenten te verklaren, en werkt het voor ballen van allerlei grootte en samenstelling.