Columns & opinie
Geen Commentaar: Durf Niets!
Bart Braun
woensdag 13 maart 2013
© Silas.nl

Hup studenten! Jullie moeten nog harder werken voor de kost. In het tweede jaar alsnog de beentjes op de bank gooien is er niet meer bij, als het experiment met het uitgebreide bsa eenmaal is ingezet. Leiden stond traditiegetrouw vooraan, dus zelfs als die wet er niet doorheen komt, zijn jullie proefkonijn.

Je kan daar van alles van vinden. Je kan vinden dat het merkwaardig is dat universiteiten die vrijheid niet sowieso al hadden. Je kan het ook raar vinden dat overheid actief ontmoedigt dat studenten zich ontplooien, juist nu de arbeidsmarkt niet op identieke lekker-snel-klare magnetronstudenten zit te wachten. The usual suspects in het debat betrokken onmiddellijk de gebruikelijke posities.

Vanaf grotere afstand lijkt het hier helemaal niet te gaan om studenten. Dan vermoed je dat het nieuwe experiment in feite een oplossing is voor een heel ander probleem: beleidsdwang. Er moet nieuw beleid komen, omdat er ambtenaren zijn wier baan het is om nieuw beleid te verzinnen. De bureaucratie breidt zich uit, zodat ze tegemoet kan komen aan de eisen die de immer uitbreidende bureaucratie stelt.

Er moet nieuw beleid komen, omdat je als bestuurder jarenlang moet netwerken en vergaderen voordat je de top van de apenrots hebt bereikt. Als je dan eindelijk minister, wethouder of anderszins de baas bent, dan zal je verdomme je geurvlag achterlaten ook.

Nergens is dit probleem zo duidelijk als bij het ministerie van Onderwijs. Er moet gecentraliseerd, gedecentraliseerd, er moeten leerrechten, hard geknipt, geleenstelseld, langstudeerboetes uitgedeeld en weer teruggetrokken, geld naar NWO en snel weer weg bij NWO, enzovoort. Elk kabinet dat valt, levert weer een nieuwe minister en een nieuwe staats op, en ook zij moeten aan de wereld laten zien dat ze er waren. Elk grassprietje moet ondergeplast. En dan valt de beleidsdwang in het hoger onderwijs nog mee vergeleken met wat de middelbare scholen allemaal over zich heen hebben gekregen, de afgelopen decennia. Als er al een keer daadwerkelijk iets verandert, is niet eens meer vast te stellen welk beleid daar nou aan bijdroeg, en welk beleid echt alleen bezigheidstherapie was.

De minister van Onderwijs die pas echt naam wil maken, moet iets heel moeilijks durven doen: helemaal niets. Gewoon met je poten van het onderwijs afblijven, en het overlaten aan de scholen en universiteiten. Ambtenaren wier functie het tot nu toe was om nieuwe beleidsplannen te maken, kunnen in plaats daarvan meehelpen met het evalueren van de schade die hun brouwsels hebben aangericht. Landbouwgrond moet je ook af en toe even braak laten liggen, per slot van rekening. Wie weet wat voor moois er met een beetje rust kan opbloeien in onderwijsland.