Is ruzie maken goed?

‘Conflicten kunnen een tegenstrijdig effect hebben. Aan de ene kant kunnen meningsverschillen werknemers uitdagen om beter naar hun standpunten te kijken. Dat kan voor een bedrijf tot betere besluitvorming leiden. Anderzijds kan een conflict voor irritatie en tijdverspilling zorgen waardoor werknemers juist minder gemotiveerd zijn zich voor het bedrijf in te zetten.’

Hoe vaak is er sprake van ruzie op de werkvloer?

‘In 2008 is een internationaal onderzoek gedaan naar hoeveel tijd werknemers gemiddeld besteden aan conflicten. Wereldwijd is dat twee uur per week, dus een werkdag per maand. In Nederland ligt het gemiddelde trouwens op bijna één uur per week. Ter vergelijking: in de VS is dat 2,8 uur en in Duitsland zelfs 3,3. Dan valt het bij ons nog mee, hoewel we toch een volk zijn dat makkelijk zegt wat het vindt.’

U onderscheidt drie soorten groepsconflicten. Wat houden deze in?

‘Een taakconflict ontstaat bijvoorbeeld als leden van een raad van bestuur het oneens zijn over de vraag in welke afdeling meer moet worden geïnvesteerd. Een procesconflict heb je als er vervolgens onenigheid is over wie die investering moet uitvoeren. Werknemers die om persoonlijke redenen een conflict hebben, hebben een relatieconflict.’

Hoe kan dat motiverend zijn?

‘Het relatie- en procesconflict zijn in geen geval positief. Maar een taakconflict kan goed zijn. Stel dat je als groep samenwerkt aan een project. Dan weet vaak niet iedereen alles, maar elk individu een beetje. Als je een conflict wil ontlopen, ga je alleen de dingen bespreken die de ander al weet. Daardoor komt veel informatie niet boven tafel. Als er echter al een taakconflict is, gaan de groepsleden juist wel informatie geven die de ander niet weet, om zijn gelijk te halen. Dus een taakconflict stimuleert de uitwisseling van informatie.’

Stel dat twee werknemers een relatieconflict hebben. Staat dat het oplossen van een taakconflict in de weg?

‘Enorm. Als ze van mening verschillen terwijl ze onderling ook nog om persoonlijke redenen mot hebben, luisteren ze tijdens een taakconflict niet meer naar elkaar en houden ze nog sterker vast aan hun eigen mening. Ze gaan die mening met hand en tand verdedigen, zelfs als de ander heel sterke argumenten aandraagt.’

En weg is het positieve effect.

‘Inderdaad. "Seperate the people from the problem": als mensen een taakconflict hebben moeten ze zich de kritiek niet persoonlijk aantrekken. Gebeurt dat wel, dan gaat het fout en gaan mensen te strak vasthouden aan hun eigen mening.’

Heeft u zelf wel eens last gehad van ruzie op de werkvloer?

‘Heel veel taakconflicten, ja. Wetenschappers zijn onderling heel erg kritisch en ondergraven vaak elkaars mening. Dan is het een kwestie van zoeken naar het compromis. Maar relatieconflicten heb ik gelukkig niet gehad.’