Toen wetenschapsjournalist Frank van Kolfschooten onderzoek deed voor zijn recente boek Ontspoorde Wetenschap, stuitte hij daarbij op een psychologische publicatie waar wellicht iets mis mee was. Hij benaderde de Leidse statisticus Prof. Richard Gill voor advies: was er iets opvallends aan die grafiekjes?
Het voorzichtige antwoord: ja. ‘De gemiddelden liggen dichter bij elkaar dan je zou mogen verwachten’, aldus Gill. Het genuanceerdere antwoord: die uitspraak is gebaseerd op een aanname over hoe de data verdeeld zijn, en om het echt netjes te doen, heeft Gill de ruwe data nodig.
Over die data ontspinde zich vervolgens een hele heisa waar drie verschillende rectores magnifici zich mee moesten bemoeien; Van Kolfschooten beschreef die zaterdag in NRC Handelsblad.
Komende dinsdag is het dan eindelijk zover: dan krijg Gill de data van de hoofdauteur; de inmiddels in Rotterdam werkzame psychologe Elke Geraerts. Hij hoopt daarmee een eind te kunnen maken aan de controverses rond het stuk; vanwege de wetenschappelijke problemen en de daaropvolgende ophef willen haar co-auteurs het artikel eigenlijk terugtrekken.
Gill benadrukt dat er geen sprake is van fraude, hooguit van slordigheid of ‘questionable research practices.’ Hij wijst er ook op dat als er al zoiets speelde, de senior co-auteurs de verantwoordelijkheid hadden om de jonge onderzoeker te corrigeren, in plaats van zich achteraf terug te trekken. ‘Ik hoop dat ik met de data in de hand iets kan leren, de auteurs kan verzoenen en dat er als dat nodig is een correctie of voetnoot bij dat artikel komt. We hebben nu een lose-lose-situatie, daar valt een win-win-situatie van te maken.’ BB