‘Dan leen je toch wat meer?’ Het antwoord van de Groten der Onderwijs is ondertussen reflexmatig geworden. Geen tijd meer voor een bijbaantje? ‘Dan leen je toch wat meer?’ Afschaffing van de studiebeurs? ‘Dan leen je toch wat meer?’ Een zitmeubel op afbetaling krijg je niet zonder goedkeuring van het BKR, maar als 18-jarige kun je meteen schulden maken, zo je wil.
Want nadat je het Zweetkamertje hebt verlaten, kletsen de vacatures je natuurlijk in het gezicht, dat weet iedereen. En iedere universitair tikt toch al snel drie keer modaal aan als startsalaris.
Nou nee.
Deze week bracht het Centraal Bureau voor Statistiek naar buiten dat de werkloosheid onder net afgestudeerden in jaren niet zo hoog was. Een op de acht heeft geen werk. Tijdelijke economische tegenslag? Misschien, maar ondertussen maken Kamerleden zich zorgen over wat het effect zal zijn van die culminerende studieschuld op de o zo gegeerde AAA-rating van Nederland. Wat laat ons wel wezen, op vlak van woning en zorg wordt het er in de toekomst niet goedkoper op. ‘Dan leen je…’
Los van de vraag of het sociaal leenstelsel er nu moet komen, de weg ernaar toe verdient geen schoonheidsprijs. Het ministerie van Onderwijs mag dan het woord ‘excellentie’ op autofill hebben staan als je de ‘e’ intikt, zelf rommelen ze maar wat aan. Het invoeren en schrappen van de langstudeerboete kostte een goede twaalf miljoen aan euro’s en tonnen aan kopzorgen bij studenten. Er zijn geen lessen uit getrokken.
Op basis van internationale vergelijking wordt verwacht dat er 7 procent minder studenten zich zullen inschrijven als het leenstelsel een feit wordt. De ambtenaren van Bussemaker hebben er nog geen andere remedie op gevonden dan ‘goed monitoren’. Ook zou het Centraal Planbureau rentekosten buiten beschouwing hebben gelaten.
Maar het stumperen is niet beperkt tot de organisatie. Politieke besluitvorming mag dan altijd wat van een koehandel hebben, wat er nu in de Eerste Kamer gebeurt lijkt meer op het productieproces van Roemeense paardenlasagne dan op een ideologische discussie over de toekomst van het onderwijs.
Om aan een senaatsmeerderheid te komen, wordt er gelonkt naar SGP, 50Plus en de onafhankelijken. De ouderenpartij heeft laten weten dat er misschien wat te ruilen valt als de pensioenen niet worden gekort. Onderwijsblog ScienceGuide wees er alvast op dat de PvdA het versneld afschaffen van vergoedingen voor schoolvervoer voor bijzondere scholen op de lange baan heeft geschoven.
Als je achttien bent, hoor je je geen zorgen te maken over de toekomst. Dat de bestuurders ook voorrang geven aan de eigen liefhebberijtjes, is minder vergeeflijk.