Wetenschap
Neutrino's
woensdag 21 november 2012

Kosmologen hebben een vrij nauwkeurig idee van hoe zwaar al het spul in het universum is. Dat is meteen een probleem: als je kijkt naar al het spul in de ruimte, dan blijkt dat ongeveer een vijfde daarvan bestaat uit de materie die we kennen, de deeltjes waar sterren, gaswolken en deze Mare uit bestaat, en die goed beschreven is in het zogeheten Standaardmodel. De overige 80 procent is niet zozeer zoek: omdat de donkere materie massa heeft, oefent het zwaartekracht uit en de gevolgen daarvan kun je meten. Sterrenkundigen kunnen dus aanwijzen waar het zit. Ze weten alleen niet wat het is.

Nu vermoeden natuurkundigen dat er deeltjes moeten bestaan die nog niet in het Standaardmodel zijn opgenomen, de zogeheten steriele neutrino's, die verwant zijn aan de neutrino's die we al wel kennen. Het zou kunnen dat die deeltjes een belangrijke bijdrage leveren aan de donkere materie, maar voor je daar echt iets over kan zeggen moet je dan wel eerst aan die dingen meten. In het specialistische Physics of the Dark Universe rekenen de Leidse fysici Alexey Boyarski en Dmytro Iakubovsky samen met een collega van kerninstituut CERN voor hoe je zo'n steriele neutrino zou kunnen vinden. Deeltjesversnellers kunnen daarbij ondersteunend bewijs leveren, maar als je het echt wil weten moet je meten met een zogeheten röntgenspectrometer. De huidige telescopen die met zo'n ding werken, hebben eigenlijk een te lage resolutie. Eigenlijk zou je speciaal voor dit doel een nieuwe moeten bouwen en lanceren.