Ooit studeerde ik aan de Roosevelt Academy, een kleinschalige instelling met maximaal 600 studenten. Als ik een vraag had, waren de kantoren van docenten binnen drie traptreden bereikbaar. Moest er iets geregeld worden, dan wist ik precies bij wie ik aan de bel moest trekken.
Als er zich al eens iets voordeed wat niet op persoonlijke noot kon worden opgelost, dan was er een – en slechts één – commissie die zich hardmaakte voor studentenbelangen.
Toen er sprake was van een verhoging van het collegegeld, werd er binnen enkele dagen een informatieavond georganiseerd waarin de implicaties werden toegelicht en waarbij er voldoende ruimte was voor vragen.
Wellicht was ik verwend. Misschien valt zo'n kleine instelling niet te vergelijken met de veel grotere Universiteit Leiden. Maar wellicht dat Leiden nog wel iets kan leren van de Roosevelt Academy. Met name in de communicatie met studenten zijn er veel verbeterpunten, zowel met betrekking tot wat er gecommuniceerd wordt als duidelijkheid over met wie je contact kunt opnemen bij een bepaalde vraag. Ik zal dit toelichten aan de hand van mijn persoonlijke ervaringen omtrent de langstudeerboete.
Bijna een jaar geleden ging ik voor het eerst op zoek naar antwoorden over de langstudeerboete. Hierbij ging veel mis. Het was nog veel te vroeg; nergens kon ik antwoorden vinden, zeker niet op 'niet-veel gestelde vragen'. Niemand wist iets. Sterker: niemand wist zelfs aan wie ik het zou kunnen vragen. Ik werd van het kastje naar de muur gestuurd. De mensen aan wie ik mijn vragen stelde, verweten me dat ik wel erg op zaken vooruit liep; die boete was immers nog bijna een jaar weg en het was nog zo onzeker of hij er wel zou komen. Let wel: op dat moment had de Eerste Kamer de maatregel al goedgekeurd.
Uiteindelijk is het me toch gelukt op tijd af te studeren. Omdat ik mijn studie kinder- en jeugdpsychologie met een diagnostiekstage heb afgerond, biedt de universiteit mij nog de mogelijkheid een zogeheten basisaantekening psychodiagnostiek te halen. Hiermee toon je in het beroepsveld aan dat je voldoende ervaring hebt met het afnemen van psychologische tests, bijvoorbeeld intelligentietests. Tot zes maanden na het afstuderen mag je deze aantekening nog via de universiteit halen, mits je ingeschreven staat.
Hoe zit het dan, vroeg ik mij in april af, als ik wel ingeschreven moet staan, terwijl ik afgestudeerd ben? Dan hoef je toch zeker geen langstudeerboete te betalen? Je volgt immers geen onderwijs.
Langzaam maar zeker bleek dat niemand hier nog bij had stilgestaan. De Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO) verwees me naar de universiteit. Bij Plexus werd gezegd dat ik het instellingscollegegeld ter waarde van een krappe vijftienduizend euro moest betalen, omdat het als het ware een tweede master zou betreffen. Belachelijk, want zelfs via de beroepsverenging kan men de aantekening veel goedkoper halen. Mijn opleiding 'moest zich ook maar houden aan wat Plexus zei.'
Omdat ik verwachtte dat meer studenten hier tegenaan zouden lopen ben ik verder gaan zoeken, toch allerminst om ervoor te zorgen dat mijn medestudenten op de hoogte gebracht zouden worden. Want als je verwacht het gewone of verhoogde collegegeld te moeten gaan betalen is een rekening van €15.000,- een hele shock.
Uiteindelijk is er een uitzonderingsregeling gekomen: afgestudeerden kunnen de aantekening tegen het normale collegegeldtarief halen.
Eind goed, al goed?
Nee, helaas.
Eind augustus tekende ik een machtiging voor het normale collegegeldtarief. Half september kreeg ik echter nóg een machtigingsformulier – eentje waarop wel een langstudeerboete vermeld stond.
Direct Plexus gebeld, waar men echter oostindisch doof bleek voor het woord 'uitzondering'.
Na ongeveer tien keer het woord genoemd te hebben werd er eindelijk navraag gedaan; en inderdaad, er was sprake van een uitzondering!
Dus ik kon de brief als niet verzonden beschouwen? 'Dan zal het wel. Dag mevrouw.'
Nog geen dag later kreeg ik een soort van dreigmail (die overigens alle studenten schijnen te hebben gehad, maar dat wist ik toen niet): ik zou nogmaals een machtigingsformulier krijgen, en wanneer ik deze niet voor 1 oktober retour zond, zou ik niet meer ingeschreven staan. De paniek begon nu wel toe te slaan.
Opnieuw belde ik Plexus. Dit keer was ik duidelijk niet de enige, want ik heb veertig minuten in de wacht gestaan. Nogmaals de hele discussie gevoerd over of ik al dan niet het verhoogde tarief moest betalen en weer bleek uiteindelijk dat ik gelijk had en gold als een uitzondering. Echter, omdat 1 oktober al zo snel was, moest ik deze machtiging voor € 4834 toch maar ondertekenen en het bedrag zou daarna wel worden aangepast.
Diezelfde dag ben ik nog naar Plexus toegegaan en heb ik aan de balie getracht mijn eisen duidelijk te maken: ik word ingeschreven tegen het normale tarief waarvoor ik Universiteit Leiden al gemachtigd heb. Het verhaal dat ik eerder aan de telefoon hoorde werd herhaald: ik moest toch maar tekenen voor de langstudeerboete. Ik kreeg er nog een smoesje bij dat de DUO het bedrag wat ik moest betalen zou doorgegeven aan de universiteit, en dat DUO hierbij vertraagd was. Ik zou hen kunnen proberen te bellen? Ondanks protest kreeg ik ook nu niks anders voor elkaar dan de empathie van de Plexus-student. De volgende dag heb nog eens de DUO gebeld; uiteraard ontkenden zij alles. Inmiddels heb ik de spreekwoordelijke muur (of kast?) nog altijd niet gevonden en hoop ik nog steeds ingeschreven te staan.
De langstudeerboete zat er al een tijd lang aan te komen. Wij studenten hebben ons er ruim anderhalf jaar lang zorgen om kunnen maken voordat hij er was. Vele protesten, een rechtszaak en zelfs een verkiezingsstrijd zijn eraan voorafgegaan in een wanhopige poging het woord uit de Nederlandse taal te verbannen. In dat anderhalve jaar bevond menigeen zich – ook tijdens de zomervakantie – in de universiteitsbibliotheek om scripties af te ronden in de hoop de boete voor te zijn, mocht het er dan toch van komen. Terwijl wij zo hard bezig waren ons op dit moment voor te bereiden, is dat onze universiteit niet goed gelukt.
Er was onvoldoende communicatie tussen diverse afdelingen onderling en richting de studenten zoals ik, op zoek naar antwoorden. Het was totaal onduidelijk wie ik kon benaderen. Zelfs bij Plexus kon men mij niet naar de juiste personen doorverwijzen. Wellicht kan de universiteit eens kritisch naar deze punten kijken.
Laten we hopen dat het terugdraaien van de boete dan beter verloopt.