Anne-Wil Lucas (37)
Partij VVD
Studie Planologie, Universiteit Wageningen (1994 – 1998)
Voor de Tweede Kamer Senior adviseur ruimtelijke ontwikkeling bij een ingenieursbureau
'Onze studenten moeten straks de concurrentie met kenniswerkers uit andere landen goed aankunnen. Daarom wil ik een motiverende en ambitieuze studiecultuur creëren.' VVD'er Anne-Wil Lucas vindt dat ingrijpen nu echt nodig is om het hoger onderwijs toekomstbestendig te maken. 'Soms vraagt ingrijpen om lastige keuzes. De VVD loopt daar niet voor weg. Wij willen de lat hoger leggen. Voor de student, maar ook voor de instellingen.'
Een van haar wapenfeiten: in februari diende ze samen met Boris van der Ham een wetsvoorstel in om studenten in hun bestuursjaar vrij te stellen van collegegeld. De komende jaren wil Lucas studenten laten inzien dat hun studie een belangrijke opstap is naar een goed leven. En daar mag de overheid best in investeren. 'Maar we vragen ook wat terug van de student. Studeren is niet alleen een recht, maar ook een voorrecht. Dat laatste lijken veel studenten te vergeten.'
Jasper van Dijk (40)
Partij SP
Studie Politieke wetenschappen, Universiteit van Amsterdam (1990 – 1996); postdoctorale lerarenopleiding maatschappijleer (1997)
Voor de Tweede Kamer Gemeente-raadslid Amsterdam
'De Facebook-demonstratie van Van Dijk.' Zo staat de door Jasper van Dijk georganiseerde demonstratie tegen de onderwijsplannen van het kabinet bij SP'ers bekend. Na een berichtje op Facebook kwamen meer dan tweeduizend mensen opdagen op het plein voor de ingang van de Tweede Kamer. Hij noemt het zelf een van zijn successen. 'Het belangrijkste vind ik dat ik een rol speel in het verzet tegen wat er nu gaande is in het hoger onderwijs.'
Want er kan heel wat beter, zegt hij. Zijn belangrijkste speerpunten: toegankelijkheid en kwaliteit. Dus behoud van de studiebeurs in de masterfase en zelfs een hogere aanvullende beurs voor studenten uit zwakke gezinnen. En in het hbo moet schaalverkleining plaatsvinden. 'De HvA heeft 45.000 studenten en Inholland 30.000, dat zijn kleine steden.'
Tanja Jadnanansing (44)
Partij PvdA
Studie Nederlands recht, Universiteit van Amsterdam (1987 – 1994)
Voor de Tweede Kamer Presentator en programmamaker bij Multiculturele Televisie Nederland en de Hindoestaanse Omroep
Ze is nog vrij nieuw in de Kamer, maar ze houdt er een eigen aanpak op na. Iedere woensdag nodigt Tanja Jadnanansing twaalf studenten uit om te praten onder het genot van een pizza, de zogenoemde 'Pizzasessies'. 'De studenten geven mij input. Zo baalden ze bijvoorbeeld van het beeld dat er over hen heerst.' Volgens de PvdA'er zijn studenten dan ook niet lui en drinken ze niet alleen maar bier. 'Al bestaan die studenten ook en voor hen is de studieboete bedoeld.'
Jadnanansing heeft haar hart verloren aan het hbo. 'De studenten zijn gemotiveerd en wíllen echt iets. Bovendien voeren zij straks de belangrijkste, praktische beroepen uit. Maar het hbo zit de laatste jaren te veel in het verdomhoekje.' Daarom wil de PvdA'er het geschade vertrouwen herstellen. 'Het cynisme over het onderwijs moet komen te vervallen.'
Boris van der Ham (38)
Partij D66
Opleiding Geschiedenis, Hoge-school van Amsterdam (twee jaar); toneelacademie Maastricht (1994 – 1998)
Voor de Tweede Kamer Acteur toneelgezelschap Het Zuidelijk Toneelgezelschap Hollandia
'We hoeven ons niet te schamen.' Volgens Boris van der Ham doet Nederland het wat onderwijs betreft best goed in vergelijking met andere landen. 'Maar ik wil ruimte voor meer excellentie. Meer pieken in het vlakke Nederlandse landschap.' Goed is daarom nog niet goed genoeg, als het aan hem ligt. Studenten mogen bovendien wel wat ondernemender zijn.
Uit de voorstellen van D66 blijkt volgens Van Der Ham dat de partij duidelijk voor onderwijs kiest. Zelf komt hij op voor de belangen van deeltijdstudenten. 'Door de langstudeerboete worden zij ook geraakt, maar onevenredig hard in vergelijking met het karakter van hun studie. Ik weet zeker dat ik de staatssecretaris kan overtuigen hier wat aan te doen.' Omdat hij in de oppositie zit, valt er naar eigen zeggen weinig binnen te halen. Maar samen met Anne-Wil Lucas sprong hij wel in de bres voor studenten die een bestuursjaar doen.
Jesse Klaver (25)
Partij GroenLinks
Opleiding Maatschappelijk ondernemen, Avans Hogeschool 's Hertogenbosch (2004 – 2008); politicologie, UvA (2008 -2009, niet voltooid)
Voor de Tweede Kamer Lid programmacommissie GroenLinks, Tweede Kamerverkiezingen 2010
'Kijk naar het hbo waar de laatste jaren twijfel is ontstaan over de waarde van diploma's. En ook aan universiteiten delen docenten genadezesjes uit. Dat kan niet. Ministers en colleges van bestuur denken in rendement. Het draait bij hen om het product: "de afgestudeerde student".'
Volgens de 25-jarige Jesse Klaver moet er in onderwijs worden geïnvesteerd, ook in tijden van crisis. 'GroenLinks maakte een tegenbegroting. Daarin wisten we net zo veel te bezuinigen als het kabinet, maar het onderwijs bleef gespaard. Sterker nog, GroenLinks investeerde anderhalf miljard.'
Klaver stond een jaar geleden met vijftienduizend studenten op het Malieveld in Den Haag. 'We hebben laten zien dat deze generatie wel degelijk op de been te brengen is.' Maar inhoudelijk was het geen succes. 'We hebben de maatregelen niet tegen weten te houden.'
Harm Beertema (60)
Partij PVV
Opleiding HBS-A, lerarenopleiding Engels en Nederlands
Voor de Tweede Kamer bestuurslid Beter Onderwijs Nederland en
leraar, teambegeleider & leerling-begeleider in het Rotterdamse mbo
'Waar de kwaliteit van het wetenschappelijk onderwijs hier en daar een beetje onder druk staat, is de kwaliteit van het hbo volledig onderuit gegaan. Als diploma's door burgers en het bedrijfsleven niet meer worden vertrouwd op hun waarde, kun je rustig spreken van een systeemcrisis. Het hbo is een prachtige vorm van onderwijs. Het kan een echte emancipatiemotor zijn voor mbo-studenten die willen doorstromen naar hoger gekwalificeerde banen.'
Op korte termijn wil Harm Beertema daarom de crisis in het hbo bestrijden. Verder wil hij aandacht voor de kwaliteit van de leraren. 'Zij zijn cultuurdragers die de waarden en verworvenheden van de westerse samenleving zouden moeten doorgeven aan volgende generaties.' Maar nu zijn ze volgens de PVV'er te links. 'Ze besteden meer aandacht aan de uitwassen van kolonialisme, kapitalisme en imperialisme dan aan de zegeningen van Verlichting, wetenschap en emancipatie die onlosmakelijk verbonden zijn met onze beschaving.'
Elbert Dijkgraaf (42)
Partij: SGP
Opleiding: Algemene economie, Erasmus Universiteit Rotterdam (1988 – 1995); promotie economische wetenschappen, De regulering van de Nederlandse afvalmarkt, Erasmus Universiteit Rotterdam (2005)
Voor de Tweede Kamer: Hoogleraar empirische economie van de publieke sector, Erasmus Universiteit Rotterdam
Volgens zijn zus heeft hij op 13-jarige leeftijd gezegd dat hij in de Tweede Kamer wilde komen. Zelf herinnert hij zich dat niet meer. Maar met zijn academische achtergrond is Elbert Dijkgraaf bij uitstek iemand die zich kan inleven in de problematiek in het hoger onderwijs. Het is volgens hem belangrijk dat de student op de juiste plaats in het hoger onderwijs terechtkomt. Dat betekent een bewustere studiekeuze en een duidelijkere profilering van het aanbod. Bovendien moet de wildgroei aan opleidingen worden teruggedrongen.
Dat het kabinet de financiële verantwoordelijkheid van studenten vergroot, vindt Dijkgraaf geen probleem. 'Maar zittende studenten moeten een fatsoenlijke overgangsregeling krijgen. Ik ben blij dat dit kabinet naar aanleiding van de inbreng van de SGP besloten heeft de langstudeerdersmaatregel een jaar uit te stellen.'
Sander de Rouwe (31)
Partij: CDA
Opleiding: Bestuurskunde en overheidsmanagement, Thorbecke Academie (2001 – 2005)
Voor de Tweede Kamer: Communicatieadviseur Griffie provincie Fryslân
Als het aan Sander de Rouwe ligt, blijft het onderwijs voor iedereen toegankelijk. Maar dan verwacht hij wel een grotere inzet en bijdrage van de onderwijsinstellingen en studenten. 'Het CDA wil meer contacturen voor studenten en meer geld voor toptalent. Daarnaast krijgen instellingen de mogelijkheid om studenten te selecteren.'
Studenten hebben iets aan het verhaal van het CDA, volgens De Rouwe. 'Het is reëel. We bezuinigen, maar we ontzien daarbij zo veel mogelijk het onderwijs.' De opbrengsten uit verhoogd collegegeld of een leenstelsel in de masterfase wil hij terugzien in onderwijsinvesteringen. 'We vragen iets van studenten, maar ze kunnen ook iets terugverwachten.'
De komende jaren wil het CDA Nederland in de top 5 van kenniseconomieën krijgen. De Rouwe is optimistisch. 'Ik ben positief over ons onderwijs en de mensen die daarin werken.'
Carola Schouten (34)
Partij: ChristenUnie
Opleiding: Bedrijfskunde, Erasmus Universiteit Rotterdam
Voor de Tweede Kamer: Beleids-medewerker ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid
Carola Schouten is tegen een sociaal leenstelsel in de masterfase. 'Het zou betekenen dat bètastudenten niet één maar twee jaar moeten gaan lenen, terwijl iedereen technische studies juist aantrekkelijker wil maken vanwege tekorten op de arbeidsmarkt. Ook hebben de pre-masters en schakelprogramma's een belangrijke bijdrage in het verhogen van het kwaliteitsniveau van studenten. We moeten ervoor zorgen dat de drempel laag genoeg blijft om deze tussenstap naar een master te doen.'
Naast toegankelijkheid is profilering een belangrijk thema. De komende jaren is en blijft de kwaliteit echter het belangrijkste onderwerp. 'In de komende bezuinigingsronde is het belangrijk dat de kwaliteit van het onderwijs niet onder druk komt te staan. De ChristenUnie vindt dat het onderwijs moet worden ontzien in tijden van bezuinigingen.'
Partij voor de Dieren
De Partij voor de Dieren laat bij monde van hun woordvoerder weten dat ze studenten heel belangrijk vinden. 'Maar voor de partij ligt het zwaartepunt op dierenwelzijn, natuur en milieu.'