Deeltijdopleidingen krijgen dan niet langer rechtstreeks geld van de overheid voor het aantal studenten dat ze opleiden. Studenten kunnen zich met de bonnen 'inschrijven bij de instelling die het beste aanbod heeft,' schrijft het ministerie van onderwijs.

Volgens Zijlstra is de maatregel nodig om 'de dalende trend in het deeltijdonderwijs een halt toe te roepen.' Volgens het ministerie is de instroom in het deeltijdonderwijs de afgelopen jaren ingezakt. In 2001 meldden zich nog 19.000 studenten aan, vorig jaar waren het er iets meer dan 9.800.

Universiteiten en hbo's richten zich voornamelijk op voltijdsopleidingen en jongeren. Als ze deeltijdonderwijs aanbieden, sluit dat vaak onvoldoende aan op de wensen en behoeften van werkende volwassenen.

Opvallend is dat het kabinet gaat bepalen voor welke sectoren studenten vouchers kunnen krijgen. De overheid maakt dus het onderscheid tussen wat een nuttige studie is en welke opleiding dat niet is. 'De beurzen zijn beschikbaar voor studenten in sectoren met bijzonder maatschappelijk en economische belang, zoals onderwijs, zorg en de topsectoren', aldus Zijlstra. Het budget blijft gelijk, belooft de staatssecretaris: 'Het geld dat nu nog voor bekostiging is gereserveerd wordt uitgekeerd in beurzen.'

Studenten die vanwege bijzondere individuele omstandigheden (bijvoorbeeld ziekte, zwangerschap, familieomstandigheden) te maken krijgen met de langstudeerboete, kunnen financiële hulp van het ministerie verwachten.

Deze studenten kunnen voortaan een beroep doen op de profileringsfondsen van de instellingen. Tot nu toe staan die alleen open voor voltijdstudenten. De instellingen krijgen voor deze groep tot en met 2016 jaarlijks 10 miljoen euro extra.

De vereniging van universiteiten (VSNU) is kritisch op het beleid. 'Deeltijdstudies die buiten de sectoren van het kabinet vallen, worden onbetaalbaar voor veel studenten', aldus een persbericht van de vereniging. Het is dus geen goed plan. Studeren in deeltijd zou juist breed gestimuleerd moeten worden.'

Hoger onderwijswoordvoerder in de Tweede Kamer voor GroenLinks, Jesse Klaver, vindt dat de overheid met de maatregel de vrije en betaalbare opleidingskeuze van mensen beperkt.

Hij wil in een hoorzitting in de Kamer boven water krijgen of het deeltijdonderwijs dat Zijlstra voorstelt wel tegemoet komt aan de eisen van een flexibiliserende arbeidsmarkt. Ook wil hij weten of de beurs die Zijlstra voorstelt wel hoog genoeg zal zijn om goed te kunnen studeren.VB