Omdat deeltijders meer jaren over hun studie doen, krijgen ze een langstudeerboete. Het ministerie heeft namelijk al laten weten geen uitzondering voor hen te maken. Met het invoeren van het instellingscollegegeld waren de deeltijders al benadeeld, omdat veel deeltijdstudenten al eerder een opleiding hebben genoten. Voor de universiteiten vergen de opleidingen extra werk, wegens het aanbieden van avondcolleges en de speciale aandacht die mensen met een grillig studietraject nodig hebben.
Toch willen de instellingen niet van de deeltijders af. Protesten tegen de maatregelen benadrukken dat omscholing en bijscholing vitaal zijn voor de kenniseconomie, dus dat de afschaffing van de deeltijdconstructie lijnrecht staat tegenover het streven van de regering om Nederland als een kenniseconomie te profileren.
Daarnaast vrezen de instellingen voor hoger onderwijs dat studeren in deeltijd zo alleen nog maar bereikbaar wordt voor mensen die de financiële vrijheid hebben om de extra kosten voor lief te nemen.
Oplossingen zijn er ook. Zo heeft staatssecretaris Zijlstra geopperd dat niet het aanbod gesubsidieerd moet worden, maar de vraag. De instellingen krijgen dus geen geld meer, maar studenten: gedacht wordt aan een voucher voor deeltijders, een soort bon waarmee ze opleiding kunnen gaan volgen. Dat maakt het mogelijk om als overheid te investeren in een studie waar maatschappelijk gezien nood aan is, bijvoorbeeld als er een leraren- of een verpleegkundigentekort is.
Het vouchervoorstel kan Zijlstra helpen om de steun van de Eerste Kamer te verwerven. De senatoren wilden namelijk dat de deeltijders niet onevenredig hard geraakt werden door zijn ingrepen. Eind maart maakt de staatssecretaris de voorstellen bekend. CR