Columns & opinie
Column: Corruptie, dat doe je samen
Rivke Jaffe
woensdag 14 december 2011

Ik zit weer in Jamaica voor een paar weken veldwerk. De nationale verkiezingen staan gepland voor 29 december dus ik ben net op tijd om alle campagnes mee te krijgen. Het voelt als een opluchting om een verkiezing te volgen waar het me eigenlijk niet zo veel uitmaakt wie er wint. Met zowel Nederlands als Amerikaans stemrecht mag ik me over twee andere politieke systemen druk maken. De acties van het huidige Nederlandse kabinet zijn om te huilen en daarnaast (ik weet het, ik ben een sucker for pain) kan ik het niet laten om alle bizarre uitlatingen en campagnestunts van de Republikeinen in de aanloop naar de Amerikaanse presidentsverkiezingen van 2012 te volgen.

Enfin, het is dus relatief leuk om de Jamaicaanse verkiezingen te volgen. Er zijn maar twee partijen die er toe doen, de People’s National Party en de Jamaica Labour Party. Teams van politici bestrijden elkaar op de televisie in politieke debatten, die in de beste Brits-koloniale traditie scherp maar beleefd zijn, en vol retorische hoogstandjes.

Ook op straat valt veel te beleven. De meeste Jamaicanen die ik spreek - zowel arm als rijk - staan erg cynisch tegenover de politiek. Toch storten veel mensen zich in the excitement rond de verkiezingen en zetten ze zich enthousiast in om hun partij te laten winnen. Overal zie je de symbolen van de twee partijen: voor de PNP de kleur oranje en een gebalde vuist, voor de JLP de kleur groen en het V-teken.

Gister was er een grote JLP-rally in downtown Kingston, en trokken gecharterde bussen luid toeterend door de stad, vol groen geklede ‘Labourites’ die uit de ramen hingen en het V-teken lieten zien. Als ze langsrijden scanderen de JLP-aanhangers luidkeels ‘Shower! Shower!”’Dat is een verwijzing naar de Shower Posse, de criminele gang waarmee de JLP van oudsher een niet openlijke maar wel duurzame band heeft gehad. De kreet wordt inmiddels zo met de JLP geassocieerd dat weinig mensen bewust nadenken over die criminele oorsprong. De PNP heeft de meer onschuldige maar minder catchy kreet ‘People Power’ geïntroduceerd, en elders in het land verzamelen zich massa’s in oranje geklede “Comrades” (een verwijzing naar het socialistische verleden van partij) die hun gebalde vuist heffen.

Tot zover allemaal mooie clichévoorbeelden van de straatpolitiek van een postkoloniale staat. Een andere belangrijke kwestie in de debatten: corruptie.

Onder de JLP verdwenen grote sommen Chinees geld waar wegen van gebouwd hadden moeten worden. En tegen de PNP loopt momenteel een proces vanwege een omkopingsschandaal, waarbij een grote multinational zo’n half miljoen euro in de PNP-campagnekas stortte, toevallig midden in onderhandelingen over het verlengen van een groot oliecontract. Saillant detail is dat het hierbij gaat om het Nederlandse bedrijf Trafigura Beheer (eerder ook in opspraak vanwege het dumpen van chemisch afval in de Ivoorkust). Zoals de anti-corruptieposters je hier vermanend meedelen, ‘Corruption, it takes two!’

Toch nog iets Nederlands om me over druk te maken!

Rivke Jaffe is universitair docent culturele antropologie