Studentenleven
Plagiaatmachine
Petra Meijer
woensdag 19 oktober 2011

Allereerst: wat ik hier ga vertellen komt overal binnen de universiteit voor, behalve bij de studies Chinees en Journalistiek. Alles is gebaseerd op wat anderen mij vertelden, niet op ervaringen uit eerste hand. Mijn docenten, medestudenten en ikzelf hebben ons nog nooit schuldig gemaakt aan het illegaal verspreiden van wetenschappelijke literatuur, de kopieermachine is ons vreemd en wij kopen per persoon jaarlijks 482 boeken.

Maar laten we het hebben over al die studies waar men het auteursrecht minder serieus neemt. Stel, u bent een gepassioneerd docent en u wilt uw studenten het beste meegeven. Dan verplicht u ze niet om een enkel boek te kopen. Boeken zijn als cd’s: twee nummers zijn goed, de rest draai je nooit. Efficiënter is het om van verschillende boeken de beste hoofdstukken te nemen. Bent u het hiermee eens, dan heeft u de volgende opties.

1. U laat uw studenten iedere week drie boeken kopen.

2. U laat de boeken apart zetten op uw boekenplank. U vertelt de studenten dat zij niet uit het boek mogen kopiëren, maar wijst ze op de aanwezigheid van het kopieerapparaat.

3. U scant de boeken in en plaatst deze samen met de opgegeven artikelen op Blackboard. U ontvangt een hoge boete.

4. U stelt een ‘hoofd kopieën’ aan. U stuurt de gescande boeken en artikelen naar het ‘hoofd kopieën’. Deze persoon verspreidt het materiaal onder zijn of haar medestudenten.

5. U wijst uw studenten uitdrukkelijk niet op het bestaan van websites als library.nu, waar studenten complete boeken kunnen downloaden.

Nu zal het als een grote verrassing komen, maar de laatste twee opties stuiten op minder weerstand dan de eerste drie. Deze ‘oplossing’ gaat doorgaans gepaard met wekelijkse uitspraken als: ‘Denk eraan hè jongens, ik heb jullie nooit gevraagd dit te doen’, om vervolgens op de literatuurlijst van het vak een reeks boeken te noemen met de vermelding ‘zelf opzoeken’. Iedere letterenstudent weet dan hoe laat het is.

Vormen universitair docenten een doortrapte plagiaatmachine? Verachten ze auteursrechten of zijn ze misschien idealistische vrijdenkers met de mening dat intellectueel gedachtegoed niet in geld vertegenwoordigd mag en kan worden? Natuurlijk niet. Hoewel er overal ter wereld universiteiten bestaan, is er simpelweg geen alternatief.

Een e-book hoeft maar een fractie te kosten van een gewoon boek, maar uitgevers houden de prijs kunstmatig hoog. Waarom kun je geen losse hoofdstukken kopen voor minder dan dertig euro? Ik ben best bereid een aantal kwartjes neer te tellen voor een los hoofdstuk, en de meeste studenten met mij.

Wetenschappers zouden geen contracten meer moeten tekenen met uitgevers die hen beletten de inhoud goedkoop digitaal aan te bieden. Op die manier zou het geld naar de juiste plek gaan: naar wetenschap in plaats van naar kopieermachines.